ما در دنیای امروز اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات را در اماکن و مشاغل گوناگون به راحتی مشاهده می کنیم و به صراحت می توان عنوان کرد که در پیشبرد کارها و امور روزمره به ما کمک می کند، امور آموزش نیز از این قانون مستثنی نیست.
در دنیای امروز شیوه آموزش دستخوش تغییرات بسیاری شده و آموزش الکترونیک نیاز به حضور حتمی و فیزیکی در کلاس های درس را کمرنگ تر می کند.
برگزاری کلاس های مجازی، از جمله محصولات فناوری اطلاعات وارتباطات در زمینه آموزش است. برگزاری آموزش ها در مکانی مشخص ارائه می شود و با استفاده از روش های انتقال که به صورت هم زمان یا غیر هم زمان صورت می گیرد، به مکان دیگر انتقال داده می شود برای واضح شدن این موضوع به توضیحاتی مختصر در این زمینه می پردازیم.
سیستم های آموزشی به دو دسته تقسیم می شوند:
- سیستم های آموزشی هم زمان
- سیستم های آموزشی غیر هم زمان
- سیستم های آموزشی هم زمان:
- کنفرانس ویدئویی دو طرفه :
این نوع آموزش مانند روش سنتی آموزشی است که استاد در سر کلاس حضور دارد، با این تفاوت که دانشجو حضور فیزیکی در سر کلاس درس ندارد. استاد و دانشجو همدیگر را مشاهده می کنند و می توانند با یکدیگر به گفت وگو بپردازند. البته در این حالت به پهنای باند زیادی به منظور انتقال صوت و تصویر نیاز است.
- کنفرانس صوتی دو طرفه :
در این روش استاد و دانشجو تصویر را نمی بینند آن ها فقط به وسیله اسلاید، صدای یکدیگر را می شنوند .
- روش دیداری وشنیداری :
ترکیبی از دو روش قبل می باشد.
- سیستم های آموزشی غیرهمزمان:
در این روش مبحث های آموزشی ، تهیه و ذخیره می شود و فراگیران می توانند به آن گوش دهند. این حالت یادگیری نیز با روش های گوناگون مانند روش های زیر قابل اجرا است:
- استفاده از ضبط ویدئویی
- استفاده از cd های آموزشی: مانند برنامه های کامپیوتری
- استفاده از پخش وب: درس با روش های مختلف برنامه ریزی روی یک سایت قرار می گیرد .
البته برای ارائه موارد فوق الذکر چند نکته باید مد نظر گرفته شود که به اختصار به توضیح آن ها می پزدازیم:
- بستر ارتباطی:
بستر ارتباطی، محیطی است که در آن داده ها بین دو نقطه منتقل می شوند که در حالت کلی به سه دسته circuit switch و packet switch و leased line تقسیم می شود.
برای انتقال صوت و تصویر می توان از هر سه نوع خط ارتباطی استفاده کرد. در انتخاب خطوط باید پارامتر ها و مشخصات آن خط را در نظر گرفت.
بستر ارتباطی بر اساس حداقل نیاز انتخاب می شود. این بستر می تواند خطوط اجاره ای مخابرات، اتصال ماهواره به اینترنت، استفاده از vsat و حتی خطوط تلفن باشد.
- اطاق تدریس:
تقریبا در تمام روش های مجازی ، اطاقی برای تدریس با امکانات زیر مورد نیاز است:
- عایق های صوتی
- دوربین فیلم برداری
- وایت برد الکترونیکی یا معمولی
- میکرفون
- ادوات ضبط دیجیتالی درس
- کلاس دانشجویان:
برای پخش وبی، وجود یک رایانه متصل به اینترنت کافی است تا دانشجویان در هر زمان یا مکانی از آموزش استفاده کنند اما در روش های هم زمان، اطاق دانشجویان باید به امکانات زیر مجهز باشد:
- میکروفون حداقل یک عدد و حداکثر به تعداد دانشجویان
- بلند گو حداقل یک عدد
- یک pc projector (یا یک کامپیوتر به ازای هر دانشجو)
- یک دوربین فیلم برداری
- وایت برد الکترونیکی یا معمولی
- امنیت:
شبکه های رایانه ای به سرعت در حال گسترش هستند به گونه ای که اگر در سال 1986 فقط تعداد محدودی از رایانه ها در یک مرکز کوچک به یکدیگر متصل می شدند، در سال 1997 بیش از شانزده میلیون رایانه در 85 کشور جهان به شبکه اینترنت متصل شده و هر ده ماه این رقم دو برابر می شود.
این گونه شبکه ها علاوه بر مزایا، معایبی نیز دارند، به عبارت بهتر، چون اطلاعات در شبکه های کامپیوتری در محیط انتقال به اشتراک گذاشته می شود، امکان استفاده بالقوه آن برای دیگران نیز مهیا خواهد شد، این موضوع در سیستم های امنیتی – تجاری خطر بزرگی است اما در آموزش الکترونیکی خطر های دیگری نیز وجود دارد و آن اینکه یک اخلال گر می تواند اقدامات ذیل را انجام دهد:
- تغییر محتوا
- از کار انداختن سرویس
برای اجتناب از موارد یاد شده، تمهیداتی در نظر گرفته می شود که از مهم ترین راهکار های آن می توان به روش رمز نگاری داده ها و احراز هویت و استفاده از خطوط اختصاصی اشاره کرد...
